TTB uluslararası alanda yürüttüğü etkinliklere bir yenisini ekliyor. TTB ve IAHPE tarafından düzenlenen “Ticarileşme, Sağlık Hizmetleri ve Akademik Özgürlük Çalıştayı” 14-15 Ocak 2017 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilecek.
Tıp Dünyası – ANKARA
Türk Tabipleri Birliği (TTB) uluslararası sağlık alanında yürüttüğü prestijli etkinliklere bir yenisini ekliyor. Avrupa Uluslararası Sağlık Politikaları (International Association of Health Policy in Europe – IAHPE) ile birlikte düzenlenen “Ticarileşme, Sağlık Hizmetleri ve Akademik Özgürlük Çalıştayı”, 14-15 Ocak 2017 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilecek.
Çalıştayın düzenlenmesine katkıda bulunan isimlerden 2008-2010 TTB İkinci Başkanı, 2010-2012 TTB Genel Sekreteri, TTB Dış İlişkiler Komisyonu üyesi ve IAHPE Dönem Başkanı Prof. Dr. Feride Aksu Tanık, çalıştayla ilgili olarak Tıp Dünyası’na şu bilgileri verdi:
- Çalıştayın amacı nedir?
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sağlığın piyasalaşması, ticarileşmesi insanların daha çok hastalanmaları, sağlık güvencesinden daha kısıtlı yararlanabilmeleri, yaşamlarının daha uzun dilimlerini hastalıkla geçirmeleri ve daha erken ölmeleri anlamına geliyor. Ne yazık ki bu alanda çok deneyim biriktirdik. Aslında IAHP’ın öngörüleri gibi TTB’nin de 24 Ocak kararlarının sonrasındaki sürecin sağlığa yansımalarına ilişkin öngörüleri vardı. TTB’nin 1980’lerden başlayarak giderek ivme kazanan sosyal devletin tasfiyesi ve neoliberal politikaların olası sonuçlarına ilişkin öngörüleri ne yazık ki gerçek oldu. Yapısal olarak çok farklı iki örgüt olmasına karşın, bu açıdan iki örgütün benzer bir tarihleri var.
Bu toplantı IAHP ile ikinci etkinliğimiz. Daha önce 2011 yılında Uluslararası Sağlık Politikaları Birliği’nin Avrupa Birimi olan IAHPE ile birlikte TTB olarak Ankara’da Kapitalizmin Krizi ve Sağlık başlıklı bir konferans düzenlemiştik.
Toplantının ilk gününde sağlığın piyasalaşması ve ticarileşmesinin Avrupa özelinde son verilerin ışığında değerlendirmesini yapmayı hedefledik.
Akademinin şirketleşmesi ve akademik özgürlükler de ülkemizin yakıcı bir gündemi. Bu nedenlerle ikinci günü akademinin piyasalaşması, ticarileşmesi ve akademik özgürlüklerin tartışılmasına ayırdık.
Bu iki günlük toplantı aslında Eylül 2017’de Selanik’te gerçekleştirilecek XVIII. IAHPE konferansının iki konferans öncesi toplantıdan biridir. Diğeri de Haziran ayında mültecileri gündeme getirecek ve Londra’da gerçekleştirilecektir.
- TTB’nin uluslararası alanda yaptığı çalışmalar açısından önemi nedir?
TTB uluslararası alanda saygınlığı çok yüksek bir örgüttür. Bunda yaşadığımız coğrafya ve siyasal iklim nedeniyle, istemesek de mesleki bağımsızlığın, hekimlik değerlerinin tehdit edildiği çok deneyim yaşamış olmamızın ve her defasında Türk Tabipleri Birliğinin sağlık hakkını, sağlık hizmetlerine erişimi, sağlıklı bir çevrede yaşamayı savunmanın hekimlik değerleriyle bağını kuran bir çizgide mesleki bağımsızlığı savunmasının rolü vardır. TTB’nin sağlık hakkı ile mesleki bağımsızlığın nasıl ayrılmaz bir bütün olduğunu ifade etmesi ve her zaman bütünlüklü bir bakış açısına sahip olması çok önemlidir. Bu buluşma sağlık alanında ve akademide yaşanan tahribat konusunda benzer düşünen, benzer kaygıları taşıyan ve mücadele eden insanların bir araya gelmesine zemin oluşturacaktır.
- Ana hatlarıyla içeriği hakkında bilgi verir misiniz?
İlk oturum kapitalizm, ticarileşme, piyasalaşma ve metalaşma başlığını taşıyor. Burada Özgür Öztürk ve Kurtar Tanyılmaz ticarileşme, piyasalaşma, metalaşma kavramlarını ve neoliberalizmin etkisini tartışacaklar.
İkinci oturumda Nilay Etiler’in başkanlığında sağlığın ticarileştirilmesi irdelenecek. Sezai Berber’in başkanlığında sağlık hizmetlerinin ekonomi politiği, sağlığın ticarileştirilmesinde yeni bir aşama olan ticaret anlaşması TTIP, ticarileşmenin sağlık emek gücüne etkisi ve sağlık hizmetlerinin metalaştırılması ve insancıl özelliklerini yitirmesini tartışacağız. Onur Hamzaoğlu, Elias Kondilis, Özlem Özkan ve ben bu oturuma katkı sunacağız.
İlk günün son oturumunda Kamiran Yıldırım’ın başkanlığında Yunanistan, Türkiye ve İngiltere örnekleri üzerinden sağlık reformunu Alexis Benos, Kayıhan Pala ve Jonathan Philippon tartışacaklar.
İkinci günün ilk oturumunda başlığımız üniversiteler ve ticarileşme. Bu oturumda Nursel Şahin’in başkanlığında Taner Timur, İzge Günal ve Alaeddin Şenel kapitalizmde üniversitelerin rolünü, üniversitelerin şirketleşmesini ve üniversitelerin var ve yok olmasının koşullarını tartışacaklar.
İkinci oturumda Gencay Gürsoy’un başkanlığında akademik özgürlük için mücadeleler temasını paylaşacağız. Tül Akbal Süalp, Gencay Gürsoy, Aslı Odman, Yücel Demirer ve Ömer Furkan Özdemir üniversiteler ve akademik özgürlükler, 1402’likler olayı, barış için akademisyenler deneyimi, Kocaeli Dayanışma Akademisi deneyimi ve asistan mücadelesi başlıklarını tartışacaklar. Son oturumda Melda Yaman’ın kolaylaştırıcılığında akademik özgürlük için ne yapmalı başlığında bir forum gerçekleştireceğiz.
***
International Association of Health Policy in Europe (IAHPE) nedir?
Uluslararası Sağlık Politikaları Birliği 40 yıl önce, 1976 yılında kurulmuş. Kurucusu ve ilk başkanı olan Prof. Vincente Navarro’nun 2007 yılında bu konuda verdiği bir konferanstan alıntıyla yanıtlayayım bu soruyu.
“IAHP’ın kurulmasına ana akım konferanslarda basmakalıp bilgilerin yeniden üretilip tüketime sunulmasından yorgun düşmüş birkaç meslektaşıyla birlikte karar verdiklerini belirtmekte Navarro. Bu konferanslarda hastalıkların öncelikli olarak biyolojik ve bireysel bir durum ve tıbbın da biyolojik müdahale olarak görüldüğü bir egemen söylemin söz konusu olduğunu, oysa onların sağlığı ve hastalıkları politik, sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların belirlediği toplumsal bir süreç olarak gördüklerini anlatır. Farklı politik geleneklerden gelmekle birlikte IAHP’ın kurucuları sağlığın geliştirilmesinin yolunun, toplumlarımızda egemen olan sınıf, toplumsal cinsiyet, ırk vb güç ilişkilerinin dönüştürülmesinden geçtiğini düşünmektedirler. Sayıları çok azdır. Bir yandan ana akım konferanslarda ideolojik mücadeleyi sürdürürlerken öte yandan sağlığa benzer biçimde yaklaşan meslektaşlarla yapıcı tartışmalar yapabilmek için de forum ve konferanslar düzenlerler.
IAHP’ın amaçları şöyle belirlenir; dünyayı eleştirel bakışla analiz edebilecek bilim insanlarının çalışmalarının desteklenmesi ve bu çalışmalarını paylaşabilecekleri bir ortam yaratılması. “International Journal of Health Services (IJHS)” bu ortamlar içinde en bilinenidir ve eleştirel analizlerin ve tartışmaların yapıldığı bir zemin oluşturur. Adında sadece sağlık hizmetleri vurgusu olsa da dergi sosyal politika, ekonomi-politik, sosyoloji, felsefe, etik konularını da kapsamaktadır. Bir diğer amaç ise özellikle Latin Amerika’da diktatörlüklerin yönettiği ülkelerde halklarının sağlığını geliştirmek için mücadele veren yoldaşların desteklenmesidir.
IAHP’ın üyelerinin amacı sadece dünyayı analiz etmek değil, aynı zamanda değiştirmektir. Kendi ülkelerinde ve dünyada değişim için mücadele veren bilim insanları 1970’lerde, 1980’lerde sağlık alanındaki eşitsizlikleri, sağlığın sosyal belirleyenlerini, neoliberalizm ve küreselleşmenin sağlığa etkilerini tartışırlar, tartışılan, gündeme getirilen sorunlar 1990’larda gerçekleşerek gündeme gelir. Egemen ideolojinin hoş karşılamadığı araştırma soruları ve yok saydığı sorunlardır bunlar. Navarro bu durumu 10-20 yıl önceden olacakları öngörebilmek olarak açıklar.
IAHPE bu örgütün Avrupa birimidir.